Nesrin Yetkin*, Seven Kaptan* *Psikiyatri Uzmanı
Psikiyatride ilk genel hastalık sınıflandırması 1930 da (A Standard Classified Nomenclature of Disease) yapıldı ve Amerikan Psikiyatri BirliÄŸi (APA) bu sınıflandırmaya önerdiÄŸi ruh hastalıkları arasında homoseksüelliÄŸe deÄŸinmedi. Ama Amerikan Nöroloji DerneÄŸi tarafından önerilen bağımsız bir bölümde; Psikopatik kiÅŸilik (Seksüel perversiyon) kategorisinde homoseksüalite yer aldı. Bu sınıflamanın 1935 yılındaki ikinci basımında APA ruh hastalıkları bölümünü geniÅŸletti ve bu sefer eÅŸcinsellik, patolojik cinsellikli psikopatik kiÅŸilik (psychopathic personality with pathological sexuality) tanımı altında özellikle dahil edildi. 1940 lann sonlarına kadar bunun gibi en az 3 psikiyatrik sınıflandırma kaynağı oluÅŸunca APA olası kafa karışıklıklarına son vermek amacıyla, 1952 yılında bir tanı kılavuzu, DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders)yayımladı. DSM nin bu baskısında homoseksüellik, sosyopatik kiÅŸilik bozukluÄŸu (sociopathic personalitydisturbance) kategorisinin bir alt grubu olan seksüel deviasyonlar bölümünde transvestisizm, fetiÅŸizm, sadizm ve pedoflli ile birlikte yer aldı. 1968 de DSM-2 basıldı ve burada da seksüel deviasyonlar bölümünde homoseksüellik ayrı bir kategori olarak yine exhibisyonizm, fetiÅŸizm ve pedoflli ile birlikte yerini aldı. DSM ve DSM-2 nin hazırlanması, ÅŸimdiki standatlara göre oldukça ilkel bir süreçti. ÖrneÄŸin DSM-2 yalnızca 120 psikiyatrist tarafından oluÅŸturuldu. Ä°kisinde de ruh hastalığı ve normallik tanımları net deÄŸildi, bilgiler yetersizdi, tanı sınıflamasında homoseksüelliÄŸin içeriÄŸini bilimden çok gelenekler oluÅŸturdu. Ama sonuç olarak, APA tarafından homoseksüellik patoloji olarak tanımlanmış oldu (Gruenberg,.1968).
1973 te APA nm bölgesel bir kolu olan Kuzey Ä°ngiltere Psikiyatri BirliÄŸi homoseksüellere yönelik ayrımcılığa ve yasal sınırlamalara son verilmesine yönelik bir çaÄŸrıda bulundu ve APA nın Mayıs 1973 teki toplantısında homoseksüelliÄŸin tanı sınıflamasından çıkarılmasını önerdi (Psychiatric News, 1973). Tartışma sırasında psikiyatrist Robert Stoller, psikiyatrinin homoseksüelliÄŸe karşı tavrının, psikiyatriyi iyileÅŸtirme sanatı ve bir bilimden çok toplumsal kontrol ajanı rolüne soktuÄŸunu ileri sürdü (Glasscote, 1973). Spitzer, ruh hastalığının iki kriterden birini saÄŸlaması gerektiÄŸini, oysa homoseksüelliÄŸin bu iki kriteri de karşılamadığını ileri sürdü. Bu kriterler, (1) sübjektif sıkıntı (2) sosyal etkinlikte ve iÅŸlevsellikte genel bozulma idi (Spitzer, 1973). Beiber ve Socarides. klinik deneyimlerinde homoseksüelliÄŸin psikoseksüel
geliÅŸim bozukluklarından kaynaklandığına yönelik psikoanalitik açıklamalar getirdiler ve patolojiyi savundular (Beiber, 1973; Socarides, 1973).
Patalojiden NormalliÄŸe:
APA nın görevlendirdiÄŸi konsey, Spitzer in homoseksüelliÄŸin ruh hastalığı tanımının iki kriterini de karşılamadığı görüÅŸünü benimseyerek, tanı sınıflamasından çıkmasını önerdi. Cinsel yönelim rahatsızlığı adı altında eÅŸcinselliklerinden rahatsız olan ve bunun deÄŸiÅŸmesini isteyen homoseksüelleri kapsayacak yeni bir tanı kategorisinin oluÅŸturulmasına karar verildi. Aralık 1974 te APA homoseksüelliÄŸin tanı aÄŸacından çıkarılması ve cinsel yönelim rahatsızlığı (sexual orientation disturbance) ÅŸeklinde yeni bir tanı oluÅŸturulması kararını çoÄŸunluk oyuyla kesinleÅŸtirdi (Conger. 1975). APA 1974 de yayınladığı bildirgede, "Homoseksüellik muhakeme, denge, güvenilebilirlik, sosyal veya mesleki yeterlilikte herhangi bir bozulma anlamına gelmemektedir. Bu nedenle, APA homoseksüellere karşı iÅŸe alım, barınma, konaklama ve belge verme gibi alanlarda uygulanan her türlü kamusal veya özel ayrımcılığı kınar. APA ırk, inanç, renk ve benzeri konularda baÅŸkalarının korunmasını saÄŸlayan ve homoseksüellere de eÅŸit oranda garanti saÄŸlayabilecek olan insan hakları yasalarının yerel ve federal seviyelerde uygulanmasını destekler ve teÅŸvik eder. Ayrıca APA, homoseksüellik konusunda ayrımcılık yapan her türlü yasanın iptalini destekler ve teÅŸvik eder." demiÅŸtir (APA, 1974).
1980 DSM IU de DiÄŸer psikoseksüel Bozukluklar içinde Ego-distonik Homoseksüalite yer aldı. 1986 da DSM-III revize edilirken, Psikoseksüel Bozukluklar Danışma Komitesi, Ego distonik homoseksüalite tanısının sınıflamadan kalkmasına karar verdi. 1987 DSM III-R ve 1994 DSM IV de DiÄŸer Cinsel Bozukluklar içinde "Cinsel yönelim hakkında sürekli ve belirgin kaygılar" yer aldı.
Kaynaklar: American Psychiatric Association, 1952: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Washington, DC, American Psychiatric Association. American Psychiatric Association, 1968: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 2nd Edition, Washington, DC, American Psychiatric Association. American Psychiatric Association, 1980: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 3rd Edition, Washington, DC, American Psychiatric Association. American Psychiatric Association, 1987: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 3rd Edition, Revised, Washington, DC, American Psychiatric Association. American Psychiatric Association, 1974: Position statement on homosexuality and civil rights. Am J Psychiatry 131: 497. Beiber, 1973: Homosexuality- an adaptive consequence of disorder in psychosexual development. Am J Psychiatry 130: 1209-1211. Conger, 1975: Proceedings of the APA, inconperated, for the year 1974: minutes of the annual meeting of the Council of Represantetives. Am J Psychol 30: 620-651. District Branch urges revised labeling for homosexuality, Psychiatric News, March 21, p 1. Glasscote, 1973: Homosexuality issue-disorder or life style? Psychiatric News, June 20, p 3,27. Graunberg, 1968: Forevvord, in Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 2nd Edition, Washington, DC, American Psychiatric Association, pp vii-x. Socarides, 1973: Homosexuality: findings derived from 15 years of clinical research. Am J Psychiatry 130: 1212-1213. Spitzer, 1973: A proposal about homosexuality and the American Psychiatric Assosiation nomenculture. Am J psychiatry 130: 1214-1216. Textbook of Homosexuality and Mental Health Ed; Cabaj, R.P. and Stein, T.S. 1996 American Psychiatric Press, Inc. Washington, DC ,London, England; p: 17-29.
CETAD (Cinsel Eğitim Tedavi Araştırma Derneği)
Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
Psikiyatrist & Psikoterapist
CETAD Antalya Bölge Temsilcisi
www.antalyaterapipsikiyatri.com
Åžirinyalı Mh. Ä°smet GökÅŸen Cad.
1528 S. Åžahbaz Apt. K:2 D:5
Tel: 0 (242) 316 98 99
facebook.com/antalyaterapipsikiyatri
twitter/ Dr.SevilayZorlu