Seks bağımlılığı 6 aydan fazla bir süre tek eÅŸliliÄŸi sürdürememe ve kiÅŸinin aklının sürekli sekste olması, seksi düÅŸünmeden duramaması, partnerin kim olduÄŸuna bakmadan rastgele cinsel iliÅŸkiler kurması ve bu iliÅŸkilerden alınan hazzın aslında gerçek deÄŸil yalancı haz olmasıdır. Amaç o eylemi yapmış olmaktır, kiÅŸi yaptıktan sonra geçici olarak bir rahatlama hisseder, ancak bir süre sonra tekrar yapmak ister. Bu böyle kısırdöngü ÅŸeklinde devam eder. Seks bağımlıları cinselliÄŸi bilinçsizce zevk almak amacıyla deÄŸil acıdan kaçmak, kendilerini doyurmak ya da stresten uzaklaÅŸmak için kullanmaktadırlar.
Hemen hemen tüm bağımlılarda; güçlü suçluluk ve utanç duyguları ( % 96), güçlü izolasyon ve yalnızlık duyguları ( %94), iÅŸe yaramazlık ve umutsuzluk duyguları (% 91) ve kiÅŸisel deÄŸerlere ve inançlara aykırı davranma ( %90 ) görülmektedir.
Seks bağımlılığı üzerinde son 20 yıldır yapılan çalışılmalarda; erkeklerde ereksiyon sorunlarından ve peniste kısmen ya da tam his eksikliÄŸinden bahsedilmektedir. Dürtülerinin peÅŸinden giderek evliliklerini, saÄŸlıklarını ya da mesleklerini tehlikeye atan insanlardır. Bir çok psikoterapist bu davranış ÅŸeklinin mantıki bir seçimden çok ilkel bir iÅŸlev olduÄŸunu düÅŸünmektedir. Alkol ve uyuÅŸturucu bağımlılığı gibi kiÅŸinin toplumda itibarını, prestijini, kredibilitesini yok edebililir. Seks bağımlısı olan bir erkek kendi sosyal konumuna, saygınlığına, bulunduÄŸu ortama uygun olmayan cinsel iliÅŸkilere sık girer ve hayatı boyunca beraber olmayacağı insanlarla birtakım cinsel iliÅŸkiler yaÅŸar ve zamanla bundan suçluluk duymaya baÅŸlar.
SEKS BAÄžIMLILARI ve EÅžLERÄ°
‘‘Ä°ÅŸ seyahatlerimde tanıştığım yüzlerce kadınla yattım. Bazılarıyla birkaç kez, kimiyle de sadece bir kez. Eminim benim gibi yığınla insan vardır. Yöneticiler genelde iktidara aç, çok içki içen egomanyaklardan oluÅŸuyor ve kadınlar da bizim öykümüzün sadece bir parçasını oluÅŸturuyor.”
“Çok zor durumlarda kalıyorum, iÅŸte, evde pornografik uÄŸraÅŸlar içindeyim, sokakta yürürken gördüÄŸüm kadınlardan çok etkilenip güya onları mutlu etmek istiyorum.”
“ÇocuÄŸumla geçirecek bir tek hafta sonum varken, hangi kadınla birlikte olsam düÅŸüncesinden kendimi alamıyorum... Aslında tam olarak ne istediÄŸimden emin deÄŸilim ancak kendimi engelleyemiyorum, AIDS riskinin farkındayım fakat o kadar çok istiyorum ki, ölsem umrumda olmuyor. Ne olur beni kurtarın"
“Kendimi seks yapmaktan alamıyorum. Günün her saati aklımda cinsel fantazilerle bir kadını düÅŸlüyorum. Büyük bir sıkıntı içindeyim. Cinsellikten baÅŸka bir ÅŸey düÅŸünemiyorum. Artık iÅŸlerimi de aksatmaya baÅŸladım, arkadaÅŸlık iliÅŸkilerim zarar gördü ve yaptığımdan suçluluk duymaya baÅŸladım. Sabah baÅŸka, öÄŸlen baÅŸka kadınla beraber oluyorum, sonra da akÅŸam evime gidip karımla birlikte oluyorum. Toplumda çok zor durumlarda kalıyorum, insanların içimdeki bu arzuyu fark ettiÄŸini düÅŸünüp kimsenin yüzüne bakamıyorum, bunu saklayamıyorum. Ailemle veya dostlarımla vakit geçirmek yerine hangi kadınla birlikte olsam düÅŸüncesinden kendimi kurtaramıyorum’’
‘‘Beni sadece cinsel obje olarak görüyor. Bu da yetmiyor gibi benden sapıkça isteklerde bulunuyor. Her gün, dansöz gibi karşısına geçip oynamamı, striptiz yapıp yavaÅŸ yavaÅŸ üzerimdeki elbiseleri çıkartırken, kendisi de bana para yapıştırmak istiyor. Olur olmaz yerlerde, hatta konukların yanında bile cinsel iliÅŸki isteyecek kadar dengesiz bir adam. Günde üç kez seks yapmayı istiyor. Bunu da kısa süreli deÄŸil uzun süreli, en az bir saat istiyor. Gece gündüz seksten baÅŸka bir ÅŸey düÅŸünmüyor.’’
KÄ°MLERDE SEKS BAÄžIMLILIÄžI DAHA SIK GÖRÜLÜR?
Erkeklerde %3 kadınlarda %1 görülmektedir. Ä°nternet kullanımıyla kadınlarda da sıklığı artmaktadır. ABD de erkeklerde %8, kadınlarda %3; Ä°talyanlar’da erkeklerde % 4.2, kadınlarda % 1.5 seks bağımlılığı bildirilmiÅŸ.
Daha çok 25-50 yaÅŸ grubunda görülür. Ä°nsanların bu konularda dürüstçe açıklama yapmamaları, sorunun toplumsal boyutunu tahmin etmeyi güçleÅŸtiriyor. Sıradan bir ev kadınından kıdemli bir yargıca kadar hemen herkes aslında bir seks bağımlısı olabilir, kariyerle ya da eÄŸitimle ilgisi yoktur.
Kadınlarda sosyoekonomik düzeyi iyi, erkeklerde ise kötü olanlarda daha sıktır. DüÅŸük sosyoekonomik düzeyde iÅŸ dışında kiÅŸinin zevk alacağı imkanlar yoktur ve bu yüzden cinsellik çok abartılı algılanır.
Cinsel suçluların sadece % 72 ‘si, tecavüz suçu iÅŸleyenlerin de % 38 i cinsel bağımlılık kriterlerine uymaktadır.
Ä°NSANLAR NEDEN SEKS BAÄžIMLISI OLUR?
KİŞİNÄ°N Ä°ÇÄ°NDEKÄ° GÜVEN VE SEVGÄ° EKSÄ°KLİĞİNÄ° CÄ°NSELLÄ°KLE DOLDURMAYA ÇALIÅžMASI; en sık rastlanılan nedenidir. ÇocukluÄŸunda sevgisiz, güvensiz, kaotik, ÅŸiddet ve ilgisizliÄŸin olduÄŸu ailelerde büyüyen çocuklar risk altındadır. Hastaların üçte ikisinden çoÄŸu katı ve iliÅŸkileri zayıf olan ailelerden gelmektedir. Aile üyeleri “gece geçen gemiler’’ dir. Çocuk kendisiyle ilgilenilmediÄŸini veya ihmal edildiÄŸini, dolayısıyla ebeveynlerini memnun edemediÄŸini düÅŸünebilir. Ä°liÅŸki kurmaktaki baÅŸarısızlığı nedeniyle, baÅŸkalarına cinsel açıdan ihtiyaç duymadan, kendi kendini tatmin etmeyi çözüm sayabilir. Cinsel bağımlılık aslında bir yakınlık bozukluÄŸudur, bu hastalar iliÅŸkilere güvenmemektedirler, “giriÅŸ yasaktır” levhalarıyla sevgiyi içlerine almayı reddederler. Seks bağımlılığının genellikle çocukluk ve ergenlik dönemlerinde baÅŸladığı belirtilmektedir. Bu dönemlerde çocukların sıkıntılarından uzaklaÅŸmak ve rahatlayabilmek için mastürbasyon yapmaya baÅŸladığı, daha sonra porno filmler ya da dergilere olan merakında artma olduÄŸu söylenmektedir. Böylece rahatlama yolunu cinsellikle keÅŸfeden çocuklar daha sonra seks bağımlısı haline gelmektedir
Kadından kadına koÅŸan, sürekli sevgili deÄŸiÅŸtiren erkeklerin yani moda deyimle playboyların, gerçekte kökleri çocukluÄŸa kadar inen büyük sorunları olabilir. Bu tür erkekler çok sayıda kadınla cinsel iliÅŸki kurarak cinsel güçlerinin çok fazla olduÄŸunu kanıtlamaya çalışırlar. Böylece zafer kazanmış gibi görünürler ve bu yolla altta yatan deÄŸersizlik duygularını saklamaya çalışırlar. Yalnızlık, öfke, kendine karşı duyulan nefret gibi duygularla yüzleÅŸmek yerine bunlardan kaçarken, seks ve aÅŸkı aradıklarını söyleseler de aslında seksi ve aÅŸkı zamanlarını öldürecek birer nesne haline getirerek kendi yaÅŸamlarını ihmal etmektedirler.
BEDENSEL DOYUM YETENEĞİNİ KAZANMA
Bunu baÅŸaran kiÅŸiler, tek eÅŸli iliÅŸkilerde baÅŸarılı olmaktadır. Bu insanların tek eÅŸle yetinebilmelerinin nedeni, çok eÅŸlilik dürtülerini bastırmış olmaları ya da bir takım ahlaki kaygılar deÄŸildir. Tek eÅŸli tutum, aynı cinsel eÅŸle birlikte tekrar tekrar çok canlı ve zevkli bir cinsel doyum yaÅŸanmasına baÄŸlıdır. EÅŸler arasında tam bir cinsel uyum vardır. SaÄŸlıklı erkekle saÄŸlıklı kadın arasında hiçbir fark yoktur. Uygun bir eÅŸin bulunamaması halinde, ne yazık ki bugünkü koÅŸullarda geçerli olan durum budur, tek eÅŸlilik yeteneÄŸi sürekli bir eÅŸ arayışına dönüÅŸür. Böyle bir eÅŸ bulunduÄŸunda tek eÅŸli davranış biçimi yeniden oluÅŸur ve cinsel doyum ve uyum varolduÄŸu sürece devam eder. BaÅŸka eÅŸ bulma düÅŸüncesi ve arzusu ya hiç ortaya çıkmaz, ya da eÅŸe duyulan ilgiden ötürü eyleme koyulmaz.
Ä°STÄ°SMAR; %81 cinsel , % 72 fiziksel, % 97 duygusal kötüye kullanım tanımlanmıştır. Cinsel kötüye kullanılan çocuklar sıklıkla korkuyu, uyarılma modelleri ile bütünleÅŸtirirler. Bu yetiÅŸkinlerde seksin baÅŸarılı olabilmesi için bir korku bileÅŸeni olmalıdır ve bu da cinsel iliÅŸkide risk arayışı ile sonuçlanır. Hekimlerin en sık duydukları hikayelerden biri, cinsel bağımlının davranışının felakete yol açacağını bilmesine raÄŸmen yine de yapmasıdır. ÖrneÄŸin, bir bağımlının sokak fahiÅŸesinin polis tuzağı olduÄŸundan kuvvetle ÅŸüphelenmesine ve sokakta bir ekip otosu görmesine karşın fahiÅŸeye askıntı olmayı sürdürmesi.
STRESLÄ° YAÅžANTILAR; Cinsel bağımlılığın baÅŸlangıcı ölüm,kaza,ciddi kayıplar ve travmalarla stresli olaylarla tetiklenebilir. KolaylaÅŸtırıcı olaylar ve ortamlar travma anılarını ve kompülsif davranışları aktive etmektedir. Bağımlılık aynı zamanda bir bastırma mekanizmasıdır, çünkü davranışlar durunca, kötüye kullanım anıları geriye dönmeye baÅŸlar, gerçekten kaçma yoludur.
SEKS BAÄžIMLILARININ KİŞİLÄ°K ÖZELLÄ°KLERÄ°
Seks bağımlısı olan erkeklerin kiÅŸilik yapıları incelendiÄŸinde, narsistik yapı, kendine hayran olma, kendini büyük görme ve bağımlı bir kiÅŸilik yapısı görürüz. Çabuk demoralize olan, sıkıntıya gelemeyen ve sıkıntısını giderme adına sürekli arayışlar içinde olan insanlardır. Karşısındaki insanı 15 dakikada göklere yükseltip ardından on gün sonra da yerin dibine geçirebilirler. Hayata bakış açıları genellikle karamsardır ve kendini acındırma gibi bir ruh hali içindedirler.
Ä°lgilendikleri tek konu pornografidir. Seksüel eylem ön plandadır. Erkek için o kadının güzelliÄŸi, çekiciliÄŸi önemli deÄŸildir. Mühim olan eylemdir. Aşırı seks düÅŸkünlüÄŸü erkekteki cinsellik dışı tüm duyguları baskılar, iradeyi, aklı ve ahlaki deÄŸerleri ayaklar altına alıp, kiÅŸiyi yalnızca kadınların peÅŸinde koÅŸar bir hale getirir. Orgazm anında beklenen büyük coÅŸkuyu duymazlar, doruk noktaları çok yüksek olmadığı gibi ardından gelen rahatlama da çok yetersizdir ve cinsel gerilim hali sürer.
Ä°NTERNET SEKS BAÄžIMLILIÄžINI TETÄ°KLÄ°YOR MU?
Seks bağımlılığı her zaman cinsel birleÅŸmeyi içermez. Kadınların reklamlarda ya da dergilerdeki pornografik görünümleri internete kıyasla insanları çok fazla uyarmaz. Normalde yan yana gelseler konuÅŸamayacak insanlar kendilerini ideal karakterlerle farklı sunarak, iliÅŸkiye girilemeyecekleri kiÅŸilere internetten kolayca ulaÅŸabilirler. Sanal seks, bağımlılarının iÅŸini kolaylaÅŸtırıcıdır.
AraÅŸtırmalar seks bağımlılığının tarih kadar eski olduÄŸunu belirtse de, son zamanlarda Ä°nternetin sorunu körüklediÄŸi konusunda uzmanlar hemfikirdir. Önümüzdeki 10-15 yılda Ä°nternet yüzünden seks bağımlılığında büyük bir artış olacağını tahmin ediliyor. Dikkati çeken sıradışı durum, ‘’ online’’ cinsel davranış sorunu olan hastaların % 40’ ını kadınların oluÅŸturmasıdır. Ä°nternet sınırları da zorlamış, her yaÅŸ grubu kompülsif siberseks ile tanışmışlardı.
SEKS BAÄžIMLILIÄžI TÜRLERÄ°
Seks bağımlısı kiÅŸi mastürbasyondan cinsel iliÅŸkiye, internette porno site gezmekten striptiz kulüplerine gitmeye, teÅŸhircilikten, röntgenciliÄŸe kadar pek çok faaliyette bulunabiliyor. Sadece kendi hayatını mahvedebileceÄŸi gibi pek çok kiÅŸinin hayatını olumsuz etkileyebilir
RÖNTGENCÄ°LÄ°K-TEÅžHÄ°RCÄ°LÄ°K Röntgenci biri, yatak odasının penceresinde duran ya da içeride dolaÅŸan bir kadını saatlerce sıkılmadan izleyebilir. Onu görünce mastürbasyon yapabilir ve hatta yanına gidip kadının karşısında boÅŸalabilir. “Taciz suçu” kapsamına girer.
PORNOGRAFİ Bir bağımlı, parasını ve zamanını pornografik dergilere, striptiz şovlarına, porno filmlere ve İnternet sitelerine harcayabilir.
SANAL SEKS Bağımlı, pek çok pornografik site indirebilir, fahiÅŸelerle görüÅŸmeden sohbet odalarında seks ihtiyacını karşılayabilir. Ä°nternet, yeni seks bağımlılarının ortaya çıkmasına ve bağımlıların durumunun daha kötüye gitmesine sebep olmaktadır.
MASTÜRBASYON Her ne kadar mastürbasyon yapmak doÄŸal bir davranış olsa da, bağımlılar bazen kendilerine zarar verebilir. Birçok bağımlı mastürbasyonu, sekste baÅŸarısız olma ya da erkeklik konusunda eksiklik hissetme olarak yorumlayabilir.
PARA KARÅžILIÄžINDA CÄ°NSEL Ä°LÄ°ÅžKÄ° Bazı kiÅŸiler sürekli partner deÄŸiÅŸtirmek için para karşılığında cinsel iliÅŸki yaÅŸamayı saplantı haline getirir.
ÇOCUK TACÄ°ZÄ°, TECAVÜZve ENSEST gibi ağır suçlar.
SEKS BAÄžIMLILIÄžININ BELÄ°RTÄ°LERÄ° NELERDÄ°R?
Belirtiler kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸir. Bazı kiÅŸilerde tek gecelik iliÅŸkiler ÅŸeklinde olabilirken, bazı kiÅŸilerde birini elde edene kadar uÄŸraşıp, elde edince baÅŸka bir insana yönelmek ÅŸeklinde görülebiliyor. Önemli olan düÅŸüncelerini obsesyon (takıntı) düzeyinde kontrol edemiyor olmasıdır.
KiÅŸi cinsel aktivitelere ağırlık verdiÄŸinden sosyal iliÅŸkilerinden uzaklaşır. Herkesle flört eder, sürekli internette cinsel içerikli resimler, yazılar okur, pornografik sitelere girer ve cinsel içerikli yerlere gider. Seks bağımlılarında 4 tür temel inanış görülmektedir:
Sosyal: Bağımlı kiÅŸiler cinsel içerikli düÅŸünceler altında kaybolurlar ve duygusal iliÅŸkilerden uzaklaşırlar. Yakın arkadaÅŸlarından ve ailesindeki kiÅŸilerle olan iliÅŸkileri azalmaya baÅŸlar.
Duygusal: DüÅŸüncelerin davranışa dönüÅŸmesi sonucunda kiÅŸilerde anksiyete ve stres toleransında azalma görülür. Bu duyguları utanma ve suçluluk duyguları takip eder. Depresyon, intihar düÅŸünceleri, düÅŸük benlik algısı, umutsuzluk, kendinden nefret etme, üzüntü, kendine acıma vs. gibi duygular yaÅŸar.
Fiziksel: Fiziksel açıdan bakıldığında sürekli partner deÄŸiÅŸtirmek ve para karşılığında cinsel iliÅŸkiye girmek cinsel yolla bulaÅŸan hastalıklara yakalanma riskini arttırmaktadır. Seks bağımlılarında görülme sıklığı %65 ‘tir; erkeklerin % 38’ inde, kadınların %45’inde görülmektedir. Kadın cinsel bağımlılar, düÅŸük yapma %36 ve istenmeyen gebelikler %42 nedeniyle derin acılar yaÅŸadıklarını bildirmiÅŸlerdir. Kadınların % 60’ı cinsel iliÅŸki sırasında fiziksel açıdan kötüye kullanılmış; % 50’si tecavüze uÄŸramıştır. Erkekler % 16 dövüldüklerini ve % 44 tehlikeli durumlarla karşılaÅŸtıklarını belirtmiÅŸlerdir. Sıradışı ya da riskli cinsel uygulamalar nedeniyle ciddi biçimde yaralanmıştır.
Yasal:Bağımlılarda görülen müstehcen, telefon konuÅŸmaları, teÅŸhircilik, röntgencilik, fahiÅŸelik, tecavüz etme, ensest iliÅŸki ve çocukları taciz etme gibi yasal olmayan davranışlarda bulunabilirler. Bazı seks bağımlıları bu davranışlarından dolayı cezaevine girerler.
Finansal:Cinsel aktiviteleri yerine getirebilmek için porno sitelerine üye olmak, porno dergilere ve cinsellik yaÅŸamak için para harcamaları finansal açıdan kiÅŸilere sorun oluÅŸturmaktadır. %58’den fazlası ciddi maddi kayıptan bahsetmektedir. %27 istedikleri meslekte çalışma fırsatını kaybettiklerini bildirmiÅŸ
SEKS BAÄžIMLISI MISINIZ?
Cinsel veya duygusal etkinliklerinizi sizin için önemli olan kiÅŸilerden saklıyor musunuz?
ihtiyacı hissediyor musunuz?
Bir bakmışsınız gazetelerde, dergilerde veya diÄŸer yayın organlarında cinsel isteÄŸi uyarıcı yazılar veya görüntüler arıyorsunuz. Bu durumu yaÅŸadığınız oluyor mu?
Partnerinizle seks yaptıktan sonra birlikte vakit geçirmek ve konuÅŸmak yerine ondan uzaklaşıyor ya da onu kendinizden uzaklaÅŸtırıyor musunuz?
Ä°nternette seks sitelerine ya da seks hakkında konuÅŸmak için chat odalarına giriyor musunuz? Kendinizi sanal sekse kaptırıp zamanın nasıl geçtiÄŸini unutuyor musunuz?
Aynı heyecan ve rahatlama seviyesini yakalayabilmek için cinsel veya duygusal etkinliklerin çeÅŸidini ve sıklığını arttırmanız gerekiyor mu?
TeÅŸhircilik, röntgencilik, fuhuÅŸ, kendinden küçüklerle seks ya da açık saçık telefon görüÅŸmeleri yaptınız mı? Yaptıysanız suçüstü yakalandınız mı?
Cinsel iliÅŸkilerinizde hastalık veya gebelik ihtimali bulunuyor mu veya hastalık kaptığınız, gebe kaldığınız oldu mu? Cinsel iliÅŸkileriniz ÅŸiddet veya zorlama içeriyor mu?
Eski iliÅŸkinizin sona ermesine yol açan sorunlar her yeni iliÅŸkinizde de sürüyor mu?
Seksle ilgili davranışlarınız, kendinizi umutsuz, depresif, suçlu ya da dışlanmış hissetmenize sebep oldu mu?
Cinsel veya duygusal konulardaki davranışlarınız manevi deÄŸerlerinizle veya yetiÅŸtirilme tarzınızla çeliÅŸiyor mu?
DeÄŸerlendirme; sorulardan 4 ya da daha fazlasına evet yanıtı verdiyseniz, seks bağımlısı olma ihtimaliniz oldukça fazla.
ÇÖZÜMSÜZ DEĞİLSÄ°NÄ°Z
Seks bağımlılığı sekse aşırı düÅŸkünlük olarak algılanmamalıdır. Seks ya da internette porno sitelere girme vb. davranışlarının saplantı haline gelmesi bu davranışın bağımlı olarak ele alınmasını saÄŸlamaktadır. “Daha fazla zevk alabilirim” diyerek cinsel boÅŸalma eÅŸiÄŸini iyice aÅŸağılara çeker ve beynin cinsel doyumu yöneten alanlarının kimyası bozulur. Bu kiÅŸiler iÅŸlerini ve sorumluluklarını yerine getirememe, gerçeklik duygusundan kopma, iliÅŸkilerde baÅŸarısızlık, suçluluk duygusu yaÅŸarlar. Bu yüzden seks bağımlılığı diÄŸer bağımlılık yapan maddelerde olduÄŸu gibi tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır
KiÅŸi için bu davranış dış dünyadan bir kaçış da olabilir. Bunun kiÅŸi için ne anlama geldiÄŸi önemlidir. Porno ve masturbasyon bağımlılığında hem bireysel terapi hem de çift olarak cinsel terapi uygulanmalıdır. KiÅŸi hem bu bağımlılığı ile ilgili farkındalık kazanıp üstesinden gelmesi için teÅŸvik edilirken, aynı zamanda farklı ÅŸekilde haz almayı da öÄŸrenmeli ve eÅŸiyle birlikte cinsel hayatlarının kalitesi de arttırılmalıdır.Terapilerin amacı, kiÅŸinin bu düÅŸüncelerini kontrol altına alarak daha saÄŸlıklı cinsel iliÅŸki kurmasını saÄŸlamaktır.
Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
Psikiyatrist & Psikoterapist
CETAD Antalya Bölge Temsilcisi
www.antalyaterapipsikiyatri.com
Åžirinyalı Mh. Ä°smet GökÅŸen Cad.
1528 S. Åžahbaz Apt. K:2 D:5
Tel: 0 (242) 316 98 99
twitter/ Dr.SevilayZorlu